«Ο κόσμος μου έχει γίνει πολύ μικρός»

07/09/2021

Ιατρική και ψυχολογική βοήθεια για τα θύματα της σεξουαλικής βίας: μαρτυρίες από ιατρικό προσωπικό και ασθενείς.

Από την Έμμα Ζοράτι, πρώην ιατρική συντονίστρια για τους ΓΧΣ στο Μασίσι, Βόρειο Κίβου.

Μασίσι, Βόρειο Κίβου. Εδώ, οι ΓΧΣ περιθάλπουν θύματα σεξουαλικής βίας από τον Φεβρουάριο του 2008. Στο κύριο νοσοκομείο της περιοχής, νοσηλεύτρια των ΓΧΣ, γιατρός και ψυχολόγος, φροντίζει γυναίκες που φθάνουν αναζητώντας ιατρική βοήθεια. Παρέχοντας ιατρική περίθαλψη και ακούγοντάς τις, η ομάδα των ΓΧΣ στοχεύει στο να δώσει σ’ αυτές τις γυναίκες μια αχτίδα ελπίδας, και να τις βοηθήσει να ξαναρχίσουν τη ζωή τους.

Πολλές από τις γυναίκες που έρχονται εδώ βρίσκονται σε ακραία θλίψη, κι έχουν επείγουσα ανάγκη για βοήθεια. Η υποδοχή των ασθενών στο νοσοκομείο είναι κρίσιμη, κι ολόκληρη η ομάδα το καταλαβαίνει αυτό. Προσπαθούμε να κάνουμε τις γυναίκες να νιώσουν καλά, δείχνοντάς τους ότι τις υποστηρίζουμε και είμαστε πρόθυμοι να τις βοηθήσουμε.

Η περίθαλψη που προσφέρουμε στα θύματα της σεξουαλικής βίας είναι ιατρική, αλλά δεν σταματά στην συνταγογράφηση φαρμάκων. Ακούμε τις γυναίκες, και όπου χρειάζεται, τους προσφέρουμε ψυχολογική υποστήριξη. Οι γυναίκες που βρίσκονται σε εξαιρετικά ευάλωτη κατάσταση, μπορούν, εάν το θέλουν, να πάνε στο ‘χωριό των γυναικών’, στο νοσοκομείο του Μασίσι. Εδώ υποστηρίζονται από την ιατρική ομάδα μας – η οποία παρέχει καθημερινή θεραπεία και ψυχολογική φροντίδα – και από τον επικεφαλής του ‘χωριού των γυναικών’. Το χωριό προσφέρει επίσης ένα ασφαλές περιβάλλον για τις γυναίκες, για να μπορέσουν να ξεκουραστούν, και μια προσωρινή λύση στις καθημερινές τους ανάγκες.

Αλλά ορισμένες γυναίκες αδυνατούν να παραμείνουν στο νοσοκομείο. Οπότε προτού επιστρέψουν πίσω στα σπίτια τους, συχνά τους δίνουμε τρόφιμα, για να βοηθήσουμε την επάνοδό τους στην καθημερινή πραγματικότητα. Τα τρόφιμα τις βοηθούν να βρουν την δύναμη να επιβιώσουν, παρά την οδυνηρή κατάσταση την οποία περνούν.

Η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη ως αποτέλεσμα ενός βιασμού, είναι ένας άλλος τομέας στον οποίο παρέχουμε υποστήριξη. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ερευνούμε μήπως υπάρχουν οποιεσδήποτε δυσκολίες μεταξύ μάνας και παιδιού, και ο ψυχολόγος μας δαπανά πολύ χρόνο βοηθώντας μητέρες στην σχέση τους με τα παιδιά που γεννούν ως αποτέλεσμα ενός βιασμού.

Οι ΓΧΣ διαθέτουν επίσης κι ένα δίκτυο συμβούλων, οι οποίοι εργάζονται στα χωριά γύρω από το Μασίσι, προκειμένου ν’ αυξήσουν την επίγνωση των γυναικών, και να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την θεραπεία που παρέχεται στα θύματα της σεξουαλικής βίας. Οι ομάδες των ΓΧΣ, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και μια νοσηλεύτρια, προσφέρουν και ειδική ιατρική περίθαλψη, ενώ επιπλέον εξασφαλίζουν ότι οι γυναίκες που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να πάνε στο νοσοκομείο, έχουν πρόσβαση σε ιατρική βοήθεια.

Εν τούτοις, το Μασίσι είναι μια τεράστια περιοχή, που διαθέτει πολλές τοποθεσίες απρόσιτες για τις ομάδες μας. Έχουμε εκπαιδεύσει δύο νοσηλεύτριες σε δύο ιατρικά κέντρα, και τις εφοδιάζουμε με τα απαραίτητα φάρμακα, για να είμαστε βέβαιοι ότι τα θύματα της σεξουαλικής βίας σε όλο το Μασίσι έχουν πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη που χρειάζονται. Είμαστε υποχρεωμένοι στην ομάδα μας του Μασίσι – την Φρανσίν, την Ανασταζί, τον Ντοντό και άλλους – για την προσήλωσή τους στην βοήθεια αυτών των γυναικών, σε καθημερινή βάση.

Οι μαρτυρίες που καταγράφονται παρακάτω, δίνουν φωνή στις γυναίκες του Βόρειου Κίβου που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, αλλά και οι οποίες κατόρθωσαν να λάβουν ιατρική και ψυχολογική περίθαλψη, και τους δόθηκε η ευκαιρία να ανανήψουν.

«Είμαι 15 χρονών. Είμαι μητέρα, και υποχρεώθηκα να εγκαταλείψω το σπίτι μου. Πριν από δύο χρόνια, δυό ένοπλοι με έσυραν στη ζούγκλα. Ο ένας απ’ αυτούς, με υποχρέωσε να γίνω γυναίκα του. Με κράτησε, και με παντρεύτηκε με την βία. Έμεινα έγκυος, και γέννησα ένα αγοράκι. Κατάφερα να το σκάσω και να βρω τους γονείς μου, οι οποίοι με είχαν ξεγράψει, θεωρώντας με νεκρή. Δεν έχω τα μέσα ούτε να θρέψω το παιδί μου, ούτε να το φροντίσω. Είμαι θυμωμένη, και νιώθω συντετριμμένη και πολύ θλιμμένη. Δεν έχω καμιά εναλλακτική λύση, και η ζωή μου έχει καταστραφεί».

«Είμαι 19 χρονών. Δεν είμαι παντρεμένη και αναγκάστηκα επίσης να εγκαταλείψω το σπίτι μου. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, κατά το τέλος της ημέρας, ένοπλοι άνδρες που φορούσαν στολή ήρθαν στο σπίτι μου την ώρα που μαγείρευα. Με άρπαξαν με το ζόρι μπροστά στα μάτια των γονιών μου, και με έφεραν μπροστά στον στρατιωτικό αρχηγό τους. Ούρλιαζα «βοήθεια», και οι γονείς μου ούρλιαζαν επίσης, αλλά μάταια.

Οι άνδρες πυροβολούσαν στον αέρα για να τρομοκρατήσουν τους ανθρώπους και να τους διώξουν. Ο αρχηγός τους με βίαζε όλη τη νύχτα. Ήμουν ήδη αρραβωνιασμένη, οι γονείς μου είχαν πληρώσει την προίκα, κι επρόκειτο να παντρευτώ.

Δραπέτευσα, και πήγα στην κλινική των ΓΧΣ για τα θύματα της σεξουαλικής βίας. Εκεί μου έδωσαν ιατρική και ψυχολογική βοήθεια. Η οικογένειά μου δέχθηκε απειλές, και το σπίτι μας καταστράφηκε. Οι γονείς μου δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους, δεν μπορούν να πάνε πια στα χωράφια μας και να τα καλλιεργήσουν. Κατέφυγα σε άλλο χωριό».

«Είμαι 20 χρονών και χήρα. Πριν από τέσσερα χρόνια, άγνωστοι σκότωσαν τον άνδρα μου. Μια μέρα, καθώς ήμουν στα χωράφια και μάζευα καυσόξυλα, δύο άνδρες με πλησίασαν, και μου ζήτησαν να κοιμηθώ μαζί τους. Αρνήθηκα. Με χτύπησαν και με έριξαν στο έδαφος. Και μετά, και οι δυό μαζί με βίασαν. Ο ένας απ’ αυτούς ήταν γείτονας, και μου είπε ότι αν τον μαρτυρούσα, ο αδελφός του θα ερχόταν και θα με σκότωνε. Έτσι, παρέμεινα σιωπηλή, από τον φόβο μην με δολοφονήσουν. Το έκρυψα ακόμη κι από τον πατέρα μου, με τον οποίο ζω από τότε που πέθανε η μητέρα μου. Αργότερα, συνειδητοποίησα ότι ήμουν έγκυος, κι έλαβα μέρος σε μια συνεδρία πληροφόρησης για τη σεξουαλική βία. Πήγα στην υπηρεσία ‘υγεία της γυναίκας’ στο νοσοκομείο του Μασίσι, κι εκεί επιβεβαίωσα ότι ήμουν έγκυος. Είναι δύσκολο ν’ αποδεχθείς μια τέτοια εγκυμοσύνη, αλλά έλαβα ιατρική και ψυχολογική περίθαλψη. Σήμερα έχω αποδεχθεί ότι είμαι έγκυος, αλλά έχω πραγματικά προβλήματα, διότι η οικογένειά μου και η κοινότητά μου με έχουν απορρίψει. Αναρωτιέμαι τι θα γίνει όταν γεννήσω. Πρόκειται να γεννήσω σε ένα μήνα. Ο κόσμος μου έχει γίνει πολύ μικρός».